Savoir-vivre w Internecie – kultura osobista online i offline

Wiele osób traktuje pozorną anonimowość Internetu jako zachętę do dzielenia się swoimi nieocenzurowanymi przemyśleniami i opiniami. Stąd na forach internetowych lub w sekcjach komentarzy tak często możesz natknąć się na obraźliwe uwagi lub wywody, które naruszają regulamin danej strony, a tym bardziej zasady netykiety. A przecież reguły kulturalnego zachowania w sieci wcale nie różnią się od savoir-vivre obowiązującego w normalnym życiu.

Pod pojęciem netykiety kryje się zbitka dwóch słów: „net” – oznaczającego krótszą formę słowa Internet – oraz „etykieta”.  Netykieta stanowi zatem niepisany kodeks zasad przyzwoitego zachowania w sieci, który obowiązuje m.in. na wszystkich czatach, forach, komunikatorach oraz sekcjach komentarzy. Jej podstawą jest bezwarunkowy szacunek do drugiej osoby. Do zadań moderatorów i administratorów stron internetowych należy czuwanie nad tym, by nikt nie łamał zasad netykiety na danej platformie internetowej. Taki delikwent może w konsekwencji zostać np. czasowo zablokowany lub zupełnie usunięty z wirtualnej społeczności.

Media społecznościowe – zasady bezpiecznego korzystania z Internetu dla dzieci

W odróżnieniu od czatów i komunikatorów internetowych media społecznościowe pozwalają użytkownikom stworzyć pełen profil osobisty online i zachęcają do jeszcze intensywniejszej wymiany osobistych informacji między szeroką rzeszą użytkowników. Zanim pozwolisz dziecku na stworzenie profilu na danej platformie, upewnij się, że wystarczająco dobrze znasz i rozumiesz możliwości serwisu i potrafisz kompleksowo objaśnić je swojej latorośli. Dołączając do danej społeczności, w pierwszej kolejności zadbaj o spersonalizowanie ustawień bezpieczeństwa i prywatności. Dostosuj je w taki sposób, żeby jedynie znajomi i osoby upoważnione mieli wgląd w twoje osobiste wiadomości i zdjęcia. Te same reguły wpój swojemu dziecku. Przy okazji wyjaśnij mu, dlaczego tak ważne jest, by chronić swoją prywatność w sieci. Rozmowa z maluchem to bez wątpienia niezbędny krok do zapewnienia mu bezpieczeństwa podczas korzystania z mediów społecznościowych.

Trzymaj rękę na pulsie i od czasu do czasu rozmawiaj ze swoją pociechą o jej aktywności w sieci. Upewnij się, że zna i rozumie różnice pomiędzy komunikatorami i portalami społecznościowymi oraz przekaż jej reguły kulturalnego zachowania w social media, uzupełniające dotychczasowo poznane tajniki netykiety:

• Zanim udostępnisz swoje lub cudze zdjęcie, zastanów się, czy na pewno za jakiś czas nie pożałujesz tej decyzji.
• Czekaj cierpliwie na odpowiedź, nawet jeśli nie przychodzi od razu.
• Nie publikuj i nie udostępniaj nikomu swojej lokalizacji, adresu ani numeru telefonu.
• Wszelkie nadużycia niezwłocznie zgłaszaj obsłudze lub moderatorowi strony.
• Dodawaj do listy znajomych jedynie te osoby, które rzeczywiście znasz.
• Nie rozpoczynaj prywatnego czatu z nieznajomymi.

Jeśli mimo najlepszych chęci nie udało ci się ochronić dziecka przed negatywnymi doświadczeniami w sieci, przede wszystkim zachowaj spokój. Pamiętaj, że drobnym konfliktom, np. obraźliwemu komentarzowi pod postem łatwo można zaradzić, kontaktując się z administratorem strony lub portalu. Tak jak w codziennym życiu, tego typu sytuacje wzmacniają charakter twojej pociechy i dodatkowo przyczyniają się do rozwoju jej kompetencji cyfrowych. Szczera rozmowa z dzieckiem i słowa otuchy rodzica zazwyczaj wystarczą, by zażegnać niewielki kryzys, wywołany złamaniem netykiety przez innych użytkowników mediów społecznościowych. Oczywiście, może też się zdarzyć, że twoja pociecha znajdzie się w bardziej skomplikowanej lub poważnej sytuacji. Jeśli czujesz, że potrzebujesz pomocy profesjonalistów od bezpieczeństwa online, zasięgnij rady poniższych organizacji:

• dla rodziców i nauczycieli: online/cyberzagrozenia/, fdds.pl/problem/bezpieczenstwo-dzieci-online/ oraz bezpłatna infolinia 800 100 100 i adres email: pomoc@800100100.pl
• zgłaszanie nielegalnych treści w Internecie: dyzurnet.pl
• dla dzieci: https://sieciaki.pl/

W niektórych szkołach działają pozalekcyjne kółka informatyczne lub medialne, w ramach których dzieci uczą się, jak radzić sobie w cyfrowym świecie. Tego typu zajęcia umożliwiają dzieciom wymianę doświadczeń związanych z aktywnością w sieci. Do często poruszanych tematów należą też cybernękanie i trollowanie oraz możliwe strategie radzenia sobie z nimi. Dzięki praktycznym wskazówkom i ćwiczeniom mali internauci są lepiej przygotowani na ewentualne nieprzyjemne sytuacje w sieci, a także wiedzą, gdzie szukać pomocy, gdy zajdzie taka potrzeba.

Netykieta offline – korzystanie ze smartfona w miejscach publicznych

Pod pojęciem netykiety kryje się nie tylko kulturalne zachowanie w sieci, ale również rozważne korzystanie z urządzeń cyfrowych w codziennym życiu. Jeśli zastanawiasz się, czy twoi bliscy nie spędzają zbyt wiele czasu przed ekranem, zajrzyj do naszego artykułu „Rodzinne zasady korzystania z multimediów”. Równie ważną i często pomijaną kwestią jest także problematyka telefonów komórkowych w szkole.

Kiedy korzystasz z telefonu lub tabletu w miejscu publicznym, świeć przykładem najmłodszym i staraj się przestrzegać poniższych ogólnych zasad dobrego wychowania:

• W miejscach publicznych wycisz wszystkie urządzenia cyfrowe.
• W restauracji lub kawiarni schowaj telefon do torebki lub kieszeni.
• Podczas jazdy autobusem, tramwajem lub pociągiem nie prowadź głośnych rozmów telefonicznych.
• Jeśli tylko możesz, zawsze przedkładaj kontakt osobisty nad telefoniczny.